Als redacteur van Pas Uit schrijf ik regelmatig signalementen voor de website. Bovendien redigeer ik samen met mijn mederedacteuren Tommy van Avermaete, Nike van Helden en Goran Bouaziz signalementen van anderen. Samen denken we na over de doelstellingen van Pas Uit.

Zo heb ik een signalement geschreven over Iulian Ciocans roman Morgenochtend komen de Russen: ‘De oorlog in Oekraïne heeft de (cultuur)politieke spanningen, met name omtrent taal, weer op de voorgrond geplaatst. Ciocan schetste met deze roman de Russische dreiging en de angst voor nostalgie naar de Sovjetperiode. Hij voorzag bovendien al in 2015 hoe buurlanden en burgers zouden reageren op een Russische invasie van een van de voormalige Sovjetrepublieken. Sinds de escalatie van de oorlog in 2022 is dit boek actueler dan ooit. Na de Tsjechische vertaling verschijnt het boek dit jaar ook in het Frans en Hongaars. Nu nog in het Nederlands.’

Daarnaast schreef ik over de bundel van herinneringsteksten over de communistische periode in Roemenië, die door Ioana Pârvulescu werd gecoördineerd: Ook ik heb onder het communisme geleefd. ‘[D]e bundel van Pârvulescu slaagt er door middel van een mengeling van literatuur en geschiedenis in een historische ervaring mee te geven aan de lezer. Door ‘normale mensen’ te laten vertellen over hun ervaringen geeft ook dit boek een indruk van de belevingswereld in die andere tijd, die onherroepelijk voorbij is en toch voor velen nog een stempel drukt op het heden. Pârvulescu’s motivatie voor de bundel is dan ook dat het Grote Vergeten begon, zodra de Ceaușescu’s van het toneel verdwenen, en dat de mensen die de hele communistische periode aan den lijve hadden ondervonden, begonnen te verdwijnen.’

De uitgever van Pegasus Boeken las mijn signalement van Ruxandra Burcescu’s roman Instabiele elementen op de website van Pas Uit en besloot de rechten te kopen. In maart 2025 is de roman in het Nederlands verschenen.

Andrei Crăciuns roman Laan van de Dageraad zoekt nog een uitgever, maar ik ben er nog altijd wild enthousiast over. ‘Het is een gewaagd, krankzinnig boek, dat ik ook bij het herlezen niet kon neerleggen, enerzijds dankzij de stijl, anderzijds omdat Crăciun allerlei kleurrijke figuren laat optreden. Alle personages zijn op de een of andere manier verbonden aan die plek aan de rand van het bos waar de moeder van de ik-persoon als jonge vrouw van tweeëntwintig met man en kind aankomt om als lerares wiskunde aan de enige middelbare school in de stad te werken. Ze verhuisden vlak na de val van de Dictator, aan het begin van de tijd van de beloftes, die vooral inhielden dat iedereen verwachtte binnenkort een eigen koelkast te hebben en vaak sinaasappels te kunnen eten. Ze werden al gauw teleurgesteld.’

Recentelijk heb ik voor het eerst over een boek geschreven dat al in het Nederlands is verschenen, Liliana Coroba’s roman Kinderland (vert. Jan Willem Bos). ‘Kinderland vertelt op fascinerende wijze de vergaande gevolgen van de diaspora en leegloop uit Moldavische dorpen, vanuit het perspectief van Cristina als achtergelaten kind.’

Over de autobiografie van Jan Willem Bos, die hij direct in het Roemeens publiceerde, heeft Iulian Bocai een recensie geschreven voor het Roemeense tijdschrift Scena9. Om ook aandacht voor de autobiografie te genereren in Nederland, heb ik die recensie voor Pas Uit vertaald.